معمولاًچگونگی تزیین اتاق کودک و چیدمان وسایل در آن، به عنوان یکی از دل مشغولیها و سرگرمیهای خانم خانه قرار می گیرد و عرصه بسیار جالبی برای خواستهای عاطفی خانواده می باشد. مهمترین نکته ای که باید برای ایجاد آرامش در اتاق کودک در نظر گرفته شود این است که همان طور که کودک به تدریج رشد می کند، باید وسایل اتاقش نیز انعطاف لازم با این رشد را داشته باشند . قد انسان را به طور متوسط 170 سانتی متر در نظر می گیرند اما انسانی که ما در اینجابا او سر و کار داریم دراین مقوله نمی گنجد و باید این استاندارد را در مورد او فراموش کنیم . قد کودک تقریباً هر روز و هر هفته رشد می کند. بنا براین باید وسایلی که برای او تهیه می کنیم انعطاف لازم را داشته باشند.اشتباهی که گاهی بعضی از خانوادها مرتکب می شوند این است که بر اساس سلیقه و علایق خود وسایلی را تهیه می کنند که فقط برای مدت کوتاهی قابل استفاده است و یا اینکه کودک را مجبور به استفاده از وسایلی می کنند که با ابعاد فیزیکی او تناسبی ندارد . اما باید دقت شود که وسایل مورد استفاده کودک در شکل گیری شخصیت و تربیت او تأثیر به سزایی دارند و باید در انتخاب آنها دقت فراوانی مبذول شود .

به طور کلی فرم و اندازه اتاق بچه باید بسته به استفاده کننده ء آن قابل انعطاف باشد . معمولاً مشکل اصلی خانواده ها این است که اتاق بچه مطابق با سلیقه پدر و مادر آماده می شود . استفاده از رنگهای متضاد در اتاق کودک ممکن است در بعضی از حالات برای او خیلی جالب باشد اما در مواقع دیگرکودک نیاز به رنگهای آرام بخش دارد. دانستن و رعایت این مسایل مستلزم آن است که مادران آموزشهای لازم در این زمینه را دیده و با شخصیت و روحیات کودک خود در سنین مختلف آشنا شوند . تزئین اتاق کودک باید مهیج و فانتزی باشد. اولین چیزی که باید در دکوراسیون بندی اتاق کودکتان به آن توجه داشته باشید، این است که این تزئینات باید مطابق با سن و روحیه کودکانتان انجام گیرد. نباید اتاق فرزند 3 ساله تان را مثل اتاق دخــتر 13 ساله تان تزئین کنید. البته منظور این نیست که باید هر سال با بالا رفتن سن فرزندتان تزئین اتاق او را به هم بزنید. منظور این بود که باید اتاق کودکان را با توجه به گروه سنی آنها دکوربندی کنید.

دمای اتاق کودک

از مسایل مهم دیگر در اتاق کودک تعیین میزان سرما و گرمای این اتاق است . گاهی دیده شده است که وقتی پدرو مادر شخصاً احساس سرما و یا گرما می کنند تصور می کنند که کودک هم همین احساس را دارد .در صورتی که شاید این موضوع در موردکودک صدق نکند .میزان گرما و سرمای اتاق بچه باید متناسب با وضعیت جسمی خود کودک تنظیم شود.

خصوصیات کلی اتاق کودک
.اصولاً بهتر است محل استقرار اتاق کودک در نمای جنوبی ساختمان باشد تا از نور خورشید بر خوردار گردد . وسایل گرمازا در اتاق کودک نباید به هیچ وجه در دسترس او قرار داشته باشند .
میز کار ، میزبازی، وسایل بازی و تخت خواب کودک باید از مواد و وسایل طبیعی تهیه شده باشند نه از وسایل مصنوعی. زیرا بچه هابه طور مداوم در تماس مستقیم با این وسایل هستند . اصولا ً بچه ها خیلی زیاد عرق می کنند وگاهی برای مدت طولانی تن برهنه خود را به وسایل می چسبانند . گفته می شود بیماریهای سرطانی گاهی در اثر ارتباط تن برهنه کودک با وسایل و امکانات پلاستیکی و ایجاد تعریق بین آنها شکل می گیرد که ممکن است سالها بعدبروز کند. بهترین جنس برای وسایل کودک، وسایل چوبی هستند .

رنگ و فرم وسایلی که بچه ها از آنها استفاده می کنند در تعیین و شکل گیری شخصیت آنها نقش مهمی دارد . با توجه به تفاوت سلیقه دخــتران و پسران رنگ و فرم مورد استفاده برای کودکان دخــتر و پسر نیز تفاوت می کند . دخــتران بیشتر به رنگهای صورتی و لیمویی وپسران به رنگ های آبی روشن و خاکــستری علاقمند می باشند . در کنار این رنگها معمولاً کودکان از دیدن رنگهای متضاد نیز خوشحال می شوند و به سمت آنها جذب می شوند .از آنجا که هر کودکی قیافه و خصوصیات خاص خود را دارد.علایق و سلیقه های آنها نیز متفاوت است . نبایدبه اشتباه تصور شود که علایق کودکان با یکدیگر و یا با علایق ما مشترک است . در نظر گرفتن تنوع وسایل و امکانات در اتاق کودک به دلیل استفاده طولانی مدت از اهمیت بسیاری برخورداراست .

کودکان به نقاشی و حجم سازی بسیار علاقمند می باشند و دوست دارند وسایلی را که در اختیار دارند رنگی کنند، مثل نقاشی کردن روی دیوارهای اتاقشان .گاهی این مسئله باعث ایجاد اضطراب و نگرانی در خانواده ها می شود. اما باید دقت نمود که کودکان را از انجام این کار نهی نکنیم .و فضای لازم را برای انجام این کار برای او فراهم کنیم .به طور کلی آشنایی با روانشناسی کودکان و چگونگی تزیین اتاق آنان مسئله بسیار مهمی است به طوریکه شاید بتوان گفت ارتباط بسیار زیادی بین تزیین اتاق کودک و اصلاح جامعه وجود دارد.

رنگ های متناسب برای اتاق کودک

ببینید کودکتان به چه رنگی علاقه دارد. اگر هنوز سنشان به حدی نرسیده که بتوانند به خوبی صحبت کنند، یک جعبه مداد رنگی در جلویش بگذارید تا خود یکی از رنگ ها را که دوست دارد انتخاب کند. کودکان بزرگتر خود می توانند به شما بگویند که دوست دارند رنگ اتاقشان چه رنگی باشد. یادتان باشد که اولویت با علاقه ی خود بچه هاست.

سعی نکنید مدل و رنگ دلخواه خودتان را به زور به بچه ها تحمیل کنید. شخصیت آنها از همین سنین شکل می گیرد و اتاقشان می تواند آینه ی خوبی برای نشان دادن شخصیتشان باشد. البته منظورم طرح و رنگ های غیرمعقول آنها نیست. باید محدودیت تعیین کنید اما باز آنها را در انتخابشان آزاد بگذارید.

اتاق کودکتان را با ابتکار تزئین کنید
از تخیل و ابتکارتان استفاده کنید و از کودکتان نیز برای رنگ کردن اتاق ها کمک بخواهید. دیوارهای اتاق می تواند به طرز مبتکرانه ای با نقاشی های کودکتان تزئین شود. می توانید از آلبوم ها و عکــس های ویژه در مجلات و اینترنت در این زمینه کمک بگیرید. دکوپاژ نیز برای خلق یک اتاق رویایی و خاص برای کودکتان کار جالبی است.

مبلمان اتاق کودک

با وجود طراحی های جالب و خاص برای مبلمان اتاق کودک موجود در بازار، کار شما کمی ساده تر شده است. می توانید اتاق دخــترتان را مثل اتاق پرنسس ها صورتی و رمانتیک تزئین کنید. می توانید اتاق پسرتان را شکل قهرمانان یا اتوموبیل سواران طراحی کنید که مثلاً تختخوابش به شکل ماشین مسابقه باشد. و یا بسیاری طرح های دیگر که مطابق با علاقه و روحیه کودکتان نیز باشد. دقت کنید که بسیاری از اثاثیه اتاق را خودتان نیز می توانید بسازید. پس زیاد تو خرج نمی افتید.

اتاق خواب، خصوصی ترین فضا در یک خانه است و باید با خصوصیات اخلاقی و سلیقه و نیازهای صاحب یا صاحبان آن متناسب و هماهنگ باشد.
اتاق خواب کودکان معمولاً علاوه بر مکان خواب شامل فضای مخصوص بازی نیز هست و اتاق خواب نوجوانان علاوه بر جای خواب مکانی است برای انجام تکالیف و مطالعه چنان که اتاق خواب جوانان ممکن است اتاق کار آنان نیز باشد.
بنابراین اتاق خواب هر یک از اعضای خانواده باید به تناسب نیازهای آنان طراحی شود. در اتاق خواب کودکان باید از نبود اشیای خطرناک یا خطرساز مطمئن و اسباب و وسایل آن را ترجیحاً چوبی و بدون گوشه های تیز انتخاب کرد. همچنین پوشش زمین باید نرم و ضربه گیر باشد.
اتاق خواب نوجوانان نیز باید یک میز تحریر و نورکافی در روز و شب برای مطالعه داشته باشد و اتاق خواب جوانان باید به گونه ای طراحی شود که علاوه بر فضای کافی برای وسایل آنها، امکان پذیرایی از دوستانی را که احتمالاً به منزل می آورند، داشته باشد تا استقلال بیشتری برای آنان فراهم سازد.
از آنجا که وسایل شخصی هر فرد در اتاق خواب او نگهداری می شود پیش از هرچیز باید به کمدها و کشوها در اتاق خواب توجه کرد. برای استفاده بیشتر از فضای داخل کمدهای دیواری بهتراست طبقه بندی شوند، می توان از فرو رفتگی هایی که در میان ستونها در دیوار اتاق قرار دارند نیز برای ساخت طبقه بندی بهره گیریم و از آنها به عنوان کتابخانه یا فضایی برای نگهداری دیگر وسایل استفاده کنیم.
انتخاب تختخوابهایی که در زیر دارای کشوهستند نیز به افزایش فضای مناسب برای نگهداری وسایل شخصی کمک می کند و یا انتخاب تختخوابهای دوطبقه در مواقعی که دو کودک خردسال یا دو نوجوان از یک اتاق استفاده می کنند، می تواند فضای بیشتری را در اختیار فعالیتهای دیگر آنها قرار داد.
در انتخاب روتختی دقت داشته باشید. چرا که یکی از بزرگترین سطوح اغلب اتاق خواب بویژه اتاق خوابهای کوچک سطح روی تخت خواهد بود.
به خاطر داشته باشید دکوراسیون اتاق خواب بزرگسالان را می توان برای مدتی نسبتاً طولانی به یک شکل حفظ کرد اما دکوراسیون اتاق کودک باید در مدت زمانهای نسبتاً کوتاهی و با بزرگ شدن و تغییر کردن کودک و نیازهایش تغییر یابد و در هر زمان مناسب با ویژگیهای سنی او باشد، مثلاً ویژگیهای اتاق یک کودک نو پای 1‎/5 ساله با نیازهای کودک 3 ساله ای که به مهد کودک می رود و یا فرزند 7 ساله ای که محصل دبستانی است و به همین ترتیب در سالهای بالاتر متفاوت و حائز اهمیت است.

اتاق‌ کودکان‌ برخلاف‌ اتاق‌ پدر و مادر فقط‌ اتاق‌ خواب‌ و استراحت‌ نیست‌ بلکه‌ محل‌ بازی، انجام‌ تکالیف‌ درسی‌ و به‌ طور خلاصه‌ اتاق‌ زندگی‌ است. این‌ اتاق‌ معمولاً مساحت‌ کمتری‌ نسبت‌ به‌ اتاق‌ پدر و مادر یا سایر بزرگترهای‌ خانواده‌ دارد. کوچک‌ بودن‌ اتاق‌ همراه‌ با خرده‌ ریزهای‌ فراوان‌ کودکان‌ و نیز تمایل‌ فطری‌ بچه‌ها به‌ شادی، تمهیدات‌ ویژه‌ای‌ را برای‌ ساماندهی‌ فضای‌ اتاق‌ آنها می‌ طلبد. بنابراین‌ برای‌ مناسب ‌سازی‌ اتاق‌ کودکان‌ باید علایق‌ و نکات‌ مورد توجه‌ آنها را شناخت‌ و به‌ آن‌ (حداقل‌ در اتاق‌ خودشان) احترام‌ گذاشت‌ و از نظرات‌ آنها استفاده‌ کرد.

فرآیند رشد انسانها , در کودکی , تاثیر بسزایی در شخصیت آنان دارد.عقیده بسیاری از متخصصان تعلیم و تربیت بر این است که شخصیت هر انسان در 7 سال اول زندگی او شکل می گیرد , فرآیند رشد کودک در سالهای اولیه زندگی متاثر از عوامل بسیاری است.فعالیت , به عنوان عامل اصلی رشد و یادگیری کودک فرآیندی است که در ارتباط با فضا و محیط کودک , رشد همه جانبه او را موجب می گردد.فضاهای مرتبط با فعالیت کودکان باید دارای شرایط مناسب و مطلوب برای رشد فیزیکی , ذهنی , عاطفی و اجتماعی آنان باشد.تحقق این امر از طریق بکارگیری المانهای طراحی معماری ای که منطبق با شرایط جسمی و روانی کودک باشد , امکان پذیر است.

طراحی اتاق کودک می بایست با روحیه کودکان در تطبیق باشد و باید طوری طراحی شود که تا مدرسه رفتن کوک مورد استفاده قرار گیرد از این رو در طراحی فضاهای کودکان , شناخت کودک اهمیتی خاص می یابد.و از آنجائی که کودکان دنیای تخیلی خاص خویش را دارند , بسیاری از آنان در سنین زیر 7 سال , دنیا را آنطور که باید باشد مجسم می کنند , نه انگونه که هست.و همین امر باعث میشود محیط کودکان آن فضائی نباشد که معمار بدون شناخت , آن را طراحی می کند.آنچنان که وقتی معماری بر نمود های سنتی زندگی از طریق تفاوتهای مفهومی تاثیر می گذارد , بر خوردهایی مطرح می شود که قبل از آن بطور کامل پنهان بودند و این چنین است که آشکار و هویدا می شوند.


شکل کلی فضای معماری کودکان از عناصری منحصر بفرد , برجسته و آنچه بر انگیزنده احساسات وی است , سرچشمه می گیرد.اشکال خالص هندسی رفتار ادراکی کودک را مورد توجه قرار می دهند و اجازه نمی دهند تا مفاهیم گوناگون در جزئیات تصوری کودکانه مدفون بماند.نقاشیهای کودکان نشان میدهد که کودکان در تصوراتشان , فضا را چگونه می بینند.آنها بطور دقیق و کامل , ( بعنوان کاربر ) فضا را قبول کرده و آن را با جزئیات در ترسیماتشان بیان می کنند , که خود مایه تعجب است.

کودکان معمولآ دوست دارند در مورد اینکه که اتاقشان چگونه دیده میشود , بحث کنند.آنها اظهارات مهمی می نمایند و نظراتی در باره رنگ اتاق و دیوارها و مبلمان مناسب خود را بیان می کنند و میخواهند در مورد آنها تصمیم پذیری شود.بدینگونه کودکان فرضیه طراحان را قطعی خواهند کرد.این فرضیه اساس طراحی خواهد بود که تصور کودکانه , اشکال معماری و شاخص مخصوص به خود را بر می انگیزد , مثل آنچه که , اینگونه توسط کودک بیان می شود : شبیه به ماهی است , سر و چشم دارد , مثل قایق است اما بدون پارو.
اتاق کودک قلمروئی مخصوص به آنان است.آنجا برای آنان همچون جهان بزرگ تصور می شود.آنان در آنجا به موسیقی گوش فرا می دهند , بازی می کنند , در رویاهای خود فرو می روند , کتاب می خوانند و......

از این رو کودک هواره در حال جنبش و جنبیدن است و دوست دارد کنجکاوی و کاوش را همراه با بازی در دنیای خود انجام دهد , بنابراین محیط اطرافش باید مطابق با فعل و انفعال درون کودک باشد و حواس و حس کنجکاوی او را بر انگیزد. از این رو بهترین فضا ها جهت کودکان می بایست , رنگارنگ , جاذب , پر مشغله و منظم , پر نشات ولی با این حال آرامش بخش و در عین حال بی خطر باشد.نائل گشتن بدانها تنها بوسیله برنامه ریزی دقیق میسر خواهد بود. از این رو با مد نظر گرفتن المان های زیر خواهیم توانست در ایجاد محیطی مناسب و متناسب با حال و هوای آنان و هر آنچه در رشد و تعالی آنان تاثیر گذار است , فائق گردیم.


1.مشورت :با کودک خود صبحت کنید.و فعالیتهای مورد علاقه او را بیابید و توجه نمائید او از چه چیزهائی لذت می برد.از صفات منحصر بفرد او به دقت مطلع شوید.و بیابید که دوست دارد محیطش چگونه آراسته شود.کودکان باید کمک کنند تا محیط خود را بیا فرینند , بدین کونه آنها یاد می گیرند , مسئولیت پذیر بوده و برای بثمر رساندن کیفیت استعداد و جودی خود کوشش نمایند.


2.قیاس و مبلمان :طراحی فضا ی منطبق با شرایط کودکان به طور قطع بستگی به شناخت کافی از ویژگی های رشد آنان دارد.خصوصیات جسمی و روانی کودکان در مراحل مختلف رشد , اساس برنامه ریزی فضا و طراحی برای آنان است.اندازه میز و صندلی , کمد های اسباب بازی و نیز ارتفاع مناسب دستگیره درها , دستشوئی ها , شیر ها و .. ضروری است.اگر فضا و عناصر آن متناسب با اندازه های کودکان باشد , آن ها به سادگی می توانند از فضا ها و وسایل مربوط به خود استفاده کنند.قطعات متنوع مبلمان , نیمکت , میز و صندلی , تابلوها , قفسه ها و غیره ای که با مقیاس و در حد و اندازه آنان ساخته می شود , اغلب برای هر بازی شکل ویژه ای بخود می گیرند.


3.تقسیمات فضا :اتاق کودک باید به طریقی چند منظوره طراحی شود و از آنجائی که کودکان از اتاقشان برای بسیاری از فعالیتها در کنار استراحت و خواب استفاده می کنند , تقسیمات و قلمرو های خاص و مشخص خود را طلب می کند. از قبیل فضائی برای مطالعه و بازیهای مهیج و همچنین فضائی برای سرگرمی.فضای بازی باید در کنار فضای خواب و استراحت کودک و در ارتباط مناسب با آن طراحی شود .تجهیزات مورد نیاز در فضای بازی شامل :قفسه و صندلی , پارک کودک و .... است.

در صورتی‌ که‌ یک‌ اتاق‌ به‌ طور مشترک‌ متعلق به دو فرزند است بهتر است‌ فضای‌ اتاق‌ به‌ نحوی‌ تقسیم‌ شود که‌ هر یک‌ از فرزندان‌ بخشی‌ را متعلق‌ به‌ خود بداند. این‌ کار با استفاده‌ از یک‌ پارتیشن‌ مشبک‌ چوبی‌ به‌ ارتفاع‌ حداکثر یک‌ و نیم‌ متر، قفسه‌های‌ قابل‌ انعطاف‌ اسباب‌بازی ها و یا کتابخانه‌ ی دو سویه‌ امکان ‌پذیر است.





4.محدودیت ها :کودک در این مرحله کنجکاو و بی باک است.تا آنجائیکه آنها هیچگونه اطلاعی از خطر ندارند.از این رو با ایجاد قفسه ها نه تنها اشیا ئی مانند بطری و دارو در ارتفاعی مناسب و بدور از دست کودک در امان است بلکه محیط نیز نظمی دوچندان می یابد.


5.رن گ:رنگهای روشن به چشم بچه ها با شکوه هستند.برای دیوارها از کاغذ دیواری رنگی و یا رنگ شاد استفاده کنید.و رنگ و بافت را به آنها اضافه نمائید.میتوانیم حریم ها و همچنین لبه های دیوار را مشخص و بر جسته نمائیم.و ابر ها و ستارگان را بر سقف اضافه نمائیم.کودکان رنگهای تابناک و درخشنده را دوست دارند.اما شما میتوانید با به کار بردن رنگهای شاد و تابناک در روی هر دیوار محدوهای رنگی را نیز معین کنید.رنگهای شاد و شفاف و آزاد , تصور کودکانه را بر می انگیزند و آنان را به آفرینش و خلاقیت را تشویق می کنند.همچنین پیدایش یا ظهور دیوارهای روشن از قبیل استفاده از کارکترهای کارتونی و مانند آن در دیوارهای اتاق های کوچک می تواند بسیار مفید باشد


.اگر هر یک‌ از دیوارهای‌ اتاق‌ به‌ یک‌ رنگ‌ درآید فضایی‌ شاد و جذاب، بدون‌ نیاز به‌ تزیینات‌ بسیار فراهم‌ می‌آید. رنگ های‌ زرد و سبز در کنار رنگ‌ سفید دیوارها علاوه‌ بر آنکه‌ باعث‌ جلوه‌ هرچه‌ بیشتر وسایل‌ اتاق‌ می‌شود، با روحیه‌ بالندگی‌ و سرزندگی‌ کودکان‌ نیز متناسب‌ است.


از یک‌ نوع‌ پارچه‌ طرحدار برای‌ پرده‌ و روتختی‌ و... استفاده‌ کنید. همان‌ طرح‌ پارچه‌ برای‌ آباژور اتاق‌ کودکان‌ و قاب‌ عکس‌ هم‌ می‌ تواند استفاده‌ شود. اگر هنگام‌ تعویض‌ روتختی، پرده‌ اتاق‌ نیازی‌ به‌ تعویض‌ ندارد از پارچه‌ جدید به‌ عنوان‌ والان‌ پرده‌ استفاده‌ نمایید و یا آن‌ را به‌ صورت‌ نواری‌ پایین‌ پرده‌ بدوزید؛ یا طرح های‌ آن‌ را روی‌ پرده‌ تکه‌ دوزی‌ کنید.

به‌ جای‌ پرده‌ می‌ توانید از حصیرهای‌ ریزبافت‌ آفتابگیر استفاده‌ کنید و سطح‌ آن‌ را نیز هماهنگ‌ با سایر قسمت های‌ اتاق‌ نقاشی‌ نمایید.


6.روشنائی :فضاهائی با نور طبیعی و شفاف اثر مثبت بر کودکان دارند.بعبارت دیگر اتاق های تاریک با نور مصنوعی و نامناسب اثر منفی در پی خواهند داشت.از این رو گزیدن نحوه و میزان روشنائی در اتاق کودک اهمیتی بس مهم را ایفا مینماید و تاثیر مهمی در خواندن و نوشتن و ایجاد آرامش و تمرکز آنان دارد.نور مناسب فضا را جهت محیطی آرام و مناسب جهت مطالعه محصور می نماید.بررسی تاثیر میزان نور در شب نیز در روحیه آنان حائز اهمیت است.


7.پنجره ها :پنجره و جهت آن در اتاق کودک اهمیتی ویژه دارد.از طریق آن نور شمالی به داخل می تابد و شادابی و سحرخیزی را به بار می آورد. کودکان پنجره ها یی را که در تقابل و مرتبه چشمانش است را بیشتر دوست میدارد , بطوریکه ایشان مجبور نیستند برای نگاه کردن به خارج قد بکشند.از سوی دیگر کودکان از میان پنجره ها حرکت خورشید را دنبال می کنند تا زمانیکه به محل مشخصی برسد و غروب کند , فعالیت های خود را خاتمه می دهند.


در گرداگرد این عناصر کودکان بازی می کنند و از این طریق از تصوراتشان بهره می برند تا دنیای خودشان را بیافرینند.از این رو با ایجاد کنش و واکنش و ایجاد کنجکاوی خواهیم توانست کودک خود را به فکر فرو بریم .ایجاد کنش دنیای جدیدی را بر روی کودک خواهد گشود.و او را در شناخت هر چه بیشتر پیرامون و دنیای پر رمز و راز خود تشویق خواهد نمود. آنجنانکه که معماری و عناصرش برانگیزنده نیروی حرکتی و تشویقی خواهند بود و آن هنگام دیگر پایانی بر این باور نخواهد بود.

طراحی موفق یک اصطلاح کاملاً نسبی است. چیزی که برای من خوب یا موفق به نظر می رسد ممکن است از نقطه نظر شما آنطور نباشد. اما وقتی صحبت از طراحی داخلی به میان می آید، فاکتورهای خاصی همیشه باید مد نظر باشد و مهم نیست که آن مکان برای چه استفاده ای باشد. حال نگاهی به مهمترین فاکتورهای طراحی داخلی یک فضا می پردازیم که آنرا به محیطی راحت و قابل سکونت تبدیل می کند.



1) تناسب اتاق



واژه "تناسب" همیشه در طراحی به کار می رود. هر فضای داخلی که توسط انسانها مورد استفاده قرار می گیرد، باید متناسب باشد. تناسبات در هر طراحی اهمیت بسیار زیادی دارند.



هر شیء سه بعدی دارای ویژگی هایی ازجمله طول، عرض و ارتفاع است. وقتی این سه ویژگی با تناسبات قسمت های مختلف بدن انسان هماهنگی داشته باشد، به آن یک طراحی "متناسب" گفته می شود.



به طور مثال، ابعاد دستگیره کمد لباس باید طوری باشد که انگشت های ما بتواند به راحتی آن را بگیرد و حرکت بی زحمت و راحت باشد. یا مثلاً نشیمنگاه صندلی باید فضای کافی برای راحت نشستن روی آن را داشته باشد. نوع نشستن هم ابعاد صندلی را تغییر می دهد. صندلی اتاق انتظار بانک مطمئناً با کاناپه متفاوت خواهد بود.



بنابراین تناسبات نقش بسیار مهمی در طراحی داخلی دارند و مبلمان داخل اتاقتان نیز باید از همین اصول پیروی کنند. ابعاد تخت دونفره، ارتفاع آن از زمین، ارتفاع کمد لباس، ابعاد میز توالت و از این قبیل.... همه آنها از نقطه نظر عملکرد اهمیت دارند.
2) ورود نور طبیعی به داخل اتاق



هیچ چیز نمیتواند جای نور طبیعی را بگیرد. خورشید که قدرتمندترین منبع نور است و همچنین توازن بیولوژیکی کره زمین را نیز حفظ می کند، در فضاهای داخلی اهمیت زیادی دارد.



تحقیقات نشان میدهد که نور طبیعی می تواند تا 20 فوت (تقریباً 7 متر) به داخل فضاهای داخلی نفوذ کند. با ایجاد محل مناسب برای پنجره ها می توانید به این هدف دست پیدا کنید.



3) تهویه طبیعی



جریان آزاد هوا راهی بسیار عالی برای خنک و پاکیزه نگه داشتن یک فضای داخلی است.. این درمواقعی که اتاق خواب ها در گوشه ساختمان قرار گرفته باشند که دو ضلع آنها نمای بیرونی داشته باشد، مقدور خواهد بود.



درصورتیکه گذاشتن پنجره روی دو ضلع مجاور یا دو ضلع مخالف مقدور نباشد، باید بالای پنجره از دستگاه تهویه استفاده شود. دلیل استفاده از تهویه ساده می باشد. نیمه پایینی اتاق است که توسط ساکنین استفاده می شود و به خاطر استفاده مداوم از آن، دمای هوا بالا می رود و هوا سبک خواهد شد. این هوای گرم به بالا رفته و نیاز به مفرّی برای خارج شدن دارد. در چنین مواقعی، دستگاه تهویه بالای پنجره نقش بسیار مهمی در گرداندن جریان هوا در داخل اتاق در جهت روبه بالا دارد. وقتی نیمه پایینی اتاق خالی می شود، هوای تازه از پنجره جای آن را می گیرد و درنتیجه توازن برقرار می شود.



4) الگوی حرکتی مشخص



هر اتاق خواب راه های خروج مشخصی دارد که به آن متصل است. مانند:



الف) راه خروج به بالکن/تراس



ب) راه خروج به توالت/کلوزت



ج) راه خروج به حیاط پشتی (اگر در طبقه همکف باشد)



اگر خط فرضی از نقطه ورود به همه این نقاط خروج بکشیم، در حالت ایدآل اصلاً نباید همدیگر را قطع کنند. ازآنجا که بقیه فضاهای اتاق با مبلمان اشغال شده است، خالی و مشخص نگه داشتن فضای گردشی داخلی باعث می شود فضای راحت تری داشته باشید.



5) شرایط مناسب برای جا دادن لوازم (اکسسوری ها)



لوازم داخل اتاق خواب هم به یک میزان دارای اهمیت هستند. وقتی همه فاکتورهایی که در بالا ذکر شد، به طور کامل اجرا شود، آنچه باقی می ماند استفاده از لوازم است که تفاوت بسیار زیادی در میزان راحتی ساکنان ایجاد می کند..



الف) اولین و مهمترین مسئله استفاده خوب از نور مصنوعی است. این شامل روشنایی اصلی و همچنین روشنایی های تزئینی برای اهداف زینتی می شود.



ب) دقت در تهیه لوازم اتاق. جزئیات کوچکی مثل چوب پرده یا سایبان تخت می تواند به زیباتر شدن اتاق کمک کند.



ج) از موادی باید استفاده شود که تمیز کردن و نگه داشتن آن آسانتر باشد. برای مثال، اگر از ورقه های کف PVC روی سرامیک معمولی کف استفاده می کنید، باید ببینید که آیا قابل شستشو است یا خیر. باید به این فکر کنید که اگر کودک آنرا با دفتر نقاشی اشتباه بگیرد چه اتفاقی می افتد.



در این مقاله سعی کردیم به بررسی بعضی از فاکتورهای کلی که می تواند بر میزان راحتی یک اتاق خواب تاثیر داشته باشد، بپردازیم. در آخر آن احساسی که خودتان از اتاق خواب می گیرید بیشترین درجه اهمیت را دارد و مقیاس خوبی برای تعیین موفقیت



اما شایان ذکر است که نکاتی که اینجا ذکر شد تنها نکاتی نبود که در طراحی اتاق خواب باید به آنها توجه داشته باشید، چند نکته کلی و اصلی بود که می تواند نقطه شروع خوبی برایتان به حساب آید

اتاق نشیمن محل تجمع افراد خانواده است و بیشترین اوقات افراد خانواده در این فضا می گذرد. میز و صندلی باید در این فضا بر خلاف دیگر فضاهای خانه مثل آشپزخانه بسیار راحت باشد . اتاق نشیمن بهترین فضا برای ادامه فعالیتهای روزمره بخصوص انجام تکالیف کودکان می باشد . شناخت دقیق فضای اتاق نشیمن باعث می شود وسایل و امکانات مورد نیاز برای این مکان را به صورت مطلوبی فراهم کنیم فضای نشیمن گاهی می تواند محل حضور مهمانان باشد .بهتر است که ارتباط اتاق نشیمن با ورودی غیر مستقیم و با غذا خوری و اتاق خواب مستقیم باشد . فضای نشیمن رامی توان بوسیله پارتیشن از فضاهای دیگرخانه جدا کرد . در هنگام تزیین و چیدمان اتاق نشیمن باید دقت نمود که آرامش و تنوع در فضا حاکم شود. تزیین وسایل موجود در این فضا باید طوری صورت بگیرد که مانع عبور و مرور افراد نشود . معمولاًمحل قرار گرفتن کتابخانه در اتاق نشیمن است .


جهت تابش نور در فضای اتاق نشیمن اهمیت بسیار زیادی دارد و باید بر خلاف حرکت دست باشد . همچنین استفاده از نور طبیعی در اتاق نشیمن (پنجره و پرده ) در این فضا مسئله مهمی است . بهتر است در فضای نشیمن از نور های متمرکز استفاده نشود. استفاده از نور های مخفی در ایجاد آرامش این فضا مناسبتر است.






کف فضای نشیمن :
کف اتاق نشیمن با سنگ ، سرامیک و یا پارکت فرش می شود. نباید محل قرار گرفتن وسایل صوتی و تصویری مثل تلویزیون در مقابل پنجره و یا پشت به آن باشد.





وسایل گرمازا:
وجود کانال کولر در اتاق نشیمن علاوه بر اشغال فضای زیاد باعث ایجاد سطوح مختلف می شود. این مسئله را می توان با کاربرد نور ورنگ در تزیین فضا خنثی کرد. در اتاق نشیمن وسایل گرمازا (بخاری و یا شوفاژ ) باید نزدیک پنجره باشند .
برای ایجاد تنوع در فضای اتاق نشیمن می توانیم از وسایل ساده و قابل تعویض مانندپارچه استفاده کنیم.همچنین می توانیم برای تزئین از وسایل تزیینی و عکس های خانوادگی استفاده کنیم .با استفاده از گل و گیاه در کنار پنجره می توانیم ارتباط زیبایی بین محیط داخل و خارج خانه ایجادنماییم . بهتر است در هنگام مطالعه بجای استفاده از نورهای سقفی از چراغ مطالعه استفاده شود .





رنگ و طرح فضای نشیمن:
هنگامی که تصمیم به انتخاب وسایلی برای خانه گرفته اید از جمله مهمترین مسائلی که باید در نظر بگیرید، انتخاب رنگ و مدل مناسب، با توجه به کاربرد و جایگاه وسایل در هر گوشه خانه است.

مثلاً مبلمان برای اتاق نشیمن با توجه به پارچه، طرح و مدل مبل نسبت به کوچکی یا بزرگی فضا و تعداد نفرات خانواده انتخاب می شود.
علاوه بر انتخاب مبلمان مناسب و راحت، پرده نیز فاصله ای بین وسایل داخل اتاق و فضای بیرون است که باید رنگ و طرح آن، مناسب با وسایل خانه و رنگ دیوارها باشد.

تمام وسایل یک اتاق نشیمن باید به صورتی بسیار راحت و به گونه ای انتخاب شود که علاوه بر هماهنگی و تناسب، ترجیحاً از رنگ های آرامش بخش و شادی آفرین و متناسب با روحیات و سلیقه افراد خانه باشد.






البته بسیاری از مردم تصور می کنند که طرح های ساده آرامش بخش تر هستند و یا برای یک سرویس مبلمان حتماً باید از یک نقش پارچه استفاده شود و یا با انتخاب چند مدل رویه و چند مدل پارچه با طرح های متفاوت، خللی در نوع چینش دکور اتاق ایجاد می شود.

در حالی که می توان با استفاده از چندین مدل پارچه و رومبلی، با چینشی مناسب هر وسیله را در کنار وسایل دیگر به بهترین شکل جای داد. بدین ترتیب با استفاده از طرح های شلوغ با رنگ های هماهنگ، حتی می توان وسایل یک اتاق را با انواع پارچه، اما با رنگ های هم طیف انتخاب کرد.

از جمله عوامل مهم دیگر که در چیدمان اتاق نشیمن مؤثر است نورپردازی است.اتاق نشیمن محلی است که در تمام ساعات روز برای صرف غذا، پذیرایی میهمان های صمیمی، تماشای تلویزیون و... مورد استفاده قرار می گیرد. نحوه نورپردازی، احساس آرامش یا عدم احساس امنیت، شاد بودن یا دلگیر بودن را به حاضرین القاء می کند.





همچنین می توان با نورپردازی مناسب، عیب و نقص محیط را پوشانید. البته با توجه به این که اتاق نشیمن در منزل محل تجمع خانواده است، نحوه نورپردازی نیز باید به صورتی باشد که آرامش به حاضران القاء شود.یک روش بسیار مناسب برای نورپردازی یک اتاق، استفاده از نورهای غیرمستقیم است که مستقیماً روی صورت افراد و اشیاء سایه های تند ایجاد نکند..

بدین ترتیب با استفاده از سایه های ملایم، گرمی و صمیمیت خاص به فضا حاکم می شود.

برای زیباتر شدن و تکمیل نورپردازی در اتاق، می توان علاوه بر لوسترها و لامپ های سقفی از چراغ های کوچک تزئینی برای آذین گوشه و کنار اتاق، با نورهای ملایم استفاده کرد.






نکاتی درباره تزیین اتاق نشیمن:
در هر خانه ای، اتاق نشیمن پر رفت و آمدترین مکان است؛ بنابر این باید در تعیین دکوراسیون آن توجه بیشتری به خرج داد. اتاق نشیمن باید محیطی گرم و دوستانه و در عین حال زیبا داشته باشد. با به کاربردن اندکی ذوق و سلیقه و استفاده از چند مجسمه ، گلدان و .... می توان از هر اتاق نشیمنی محیطی دلپذیر و زیبا ساخت. برای تزیین اتاق نشیمن راههای مختلفی وجود دارد که ما در اینجا چند مورد آن را ذکر می کنیم.





1.محل لوازم موجود در اتاق نشیمن را تغییر دهید. مثلاً می توانید نقطه ای را به عنوان مرکز در نظر بگیرید و مبلها را مقابل آن بچیینید ( مثل شومینه یا تلویزیون). همچنین می توانید به جای این که کاناپه را به دیوار بچسبانید. آن را کمی با فاصله از دیوار قرار دهید و پشت آن آباژوری زیبا یا گلدانی گل قرار دهید.

2. در اتاق نشیمین خود، از رنگ های ملایم استفاده کنید. همان طور که می دانید، رنگ ها تأثیر مهمی در روحیه افراد دارند؛ پس با توجه به رنگ های استفاده شده، اتاق نشیمن می تواند مکانی دلهره زا، دلپذیر یا آزار دهنده باشد؛ بنابراین با انتخاب رنگ های ملایم و مناسب برای دیوارها، مهمترین اصل برای تعیین دکوراسیون اتاق نشیمن را به انجام رسانده اید. شما دوست دارید که اتاق نشیمنتان فضایی گرم و دوستانه داشته باشد و باید گفت یکی از رنگ هایی که این خصوصیات را دارد، رنگ سبز است. با استفاده از سایه های مختلف رنگ سبز می توان اتاق نشیمنی زیبا و دلپذیر ساخت.



3.استفاده از آینه برای بزرگتر به نظر رسیدن فضا بسیار مناسب است. اگر اتاق نشیمن شما کوچک است، اصلا نگران نباشید؛ زیرا با نصب یک آینه بزرگ بر روی دیوار، می توانید تا حد زیادی فضا را بزرگتر جلوه دهید. البته باید دقت کنید که سمت مقابل آینه شلوغ نباشد.

4. برای تزیین اتاق نشیمن می توانید از وسایل کوچک و زیبا استفاده کنید. مثلاً در کنار کاناپه میز گرد کوتاهی قرار دهید و روی آن چند جلد مجله یا کتاب بگذارید. همچنین سعی کنید در گوشه و کنار از گلدان های گل استفاده کنید تا فضا نشاط انگیز شود.





5.مجسمه های زیبا، نقش مهمی در آراستگی اتاق نشیمن دارند. گوشه های اتاق و روی میزها بهترین مکان برای قراردادن مجسمه ها هستند. البته چنانچه اتاق نشیمن شما کوچک باشد. بهتراست از مجسمه های کوچک به تعداد کم و یا تنها یک مجسمه بزرگ استفاده کنید. دقت کنید که این مجسمه ها حتما نباید گرانقیمت باشند.

6. آباژورها و چراغهای رومیزی، از دیگر لوازمی هستند که در زیبایی محیط تأثیر بسزایی دارند. بهتر است آنها را در گوشه های اتاق و کنار مجسمه ها قرار دهید ، همان طور که دیدید، تزیین خانه و بویژه اتاق نشیمن به شما اجازه می دهد تا از قدرت ذوق و خلاقیت خود به بهترین شکل استفاده کنید. توجه کنید که وسایل نامبرده شده در بالا، به هیچ عنوان حتماً نباید گران قیمت باشد، بلکه انواع ارزان قیمت آنها همراه با کاربرد اندکی ذوق و سیلقه تاثیر زیادی در زیبایی فضای خانه خواهند داشت .