در آغاز باید پرسید چاقی چیست و شیوع آن در نزدافراد جامعه چگونه است یا به عبارتی دلایل اصلی اضافه وزن و چاقی چه چیزهایی هستندچاقی حالتی است که چربیهای بافت بدن زیاد می شود فرد چاق کسی است که دارای توده چربی اضافی در بدن است . از خصوصیات چاقی این است که توده چربی بدن بیش از سایر ترکیبات بدن می باشد. یکی از معضلات بهداشتی جدی چاقی است که باعث کاهش طول عمر می گررد و کیفیت زندگی شخصی مبتلا را تهدید می کند . افراد چاق از خطر بیماری قلبی – عروقی – کلسترول خونی بالا ، فشار خون ، دیابت ، بیماری تنگی نفس ، استئوآرتریت و انواع خاصی از سرطانها ، بیشتر تهدید می شوند. در مطالعات سرشماری ، اضافه وزن تحت عنوان زیاد بودن وزن نسبت به وزن مطلوب بدن ( بیشتر از 120 درصد وزن مطلوب ) یا داشتن توده بدن(BMI) بیشتر از 29.3 برای زنان و 29.8 برای مردان تعریف می شود .مبارزه کردن با چاقی و اختلالات مربوط به غذا خوردن کار ساده ای نیست بسیاری از افراد مبتلا به چاقی و اضافه وزن الگوی نامناسبی در روش زندگی خود دارند که مهم ترین آنها زیاد خوردن و نداشتن فعالیت بدنی است در حالی که دیگران عادتهای غذایی و یا ورزشی خود را توسعه داده اند . عدم تعادل انرژی بدن منجر به افزایش وزن می شود . زمانی که کالری دریافتی با کالری هزینه ای برابر باشند . تعادل انرژی برقرار است و فرد چاق نمی گردد در غیر اینصورت حالت فرد چاق می گردد یا لاغر ( که در حالت اول کالری دریافتی بیشتر از کالری هزینه ای است و در حالت دوم بالعکس ). رژیم غذایی نامناسب ، زیاد خوردن ، اختلالات هورمونی ، نداشتن فعالیت بدنی می تواند به تعادل مثبت انرژی منجر شود که پیامد آن افزایش وزن و چاقی است دلیلی که بیشتر موجب چاقی کودکان و بزرگسالان می شود کمبود فعالیت بدنی است تا زیاد خوردن یکی دیگر از دلایل چاقی ، اختلالات متابولیکی ناشی از عدم تعادل هورمونی است که درصد آن بسیار اندک و سهم آن به 1 در 1000 می رسد . هورمون نیروکسین ، نقش فوق العاده مهمی در تنظیم RMR دارد . ناکافی بودن مقدار این هورمون می تواند به دلیل تومورهای تیروئیدی یا فقدان ید در رژیم غذایی باشد . تولید ناکافی تیروکسین می تواند به کاهش آر ام آربه میزان 30 تا 50 درصد منجر شود. اگر انرژی دریافتی و مصرفی بر طبق عمل تیروکسین تنظیم شود پیامد آن ایجاد تعامل مثبت انرژی است که منجر به افزاش وزن می شود . کلیدی ترین عامل جلوگیری از چاقی عبارت است از کنترل شدید غذای دریافتی و انرژی مصرفی به این موضوع به ویژه هنگام اوج رشد نو جوانی و بلوغ از اهمیت چشمگیری برخوردار است . کاهش کالری دریافتی و افزایش انرژیمصرفی دوعاملی هستند که بالقوه می توانند افزایش تعداد سلولهای جدید چربی را به تاخیر اندازند و اندازه سلولهای چربی موجود را کنترل کنند.اضافه وزن و چاقی ممکن است بر اثر عوامل روانی به وجود آیند برخی اشخاص مبتلا به اضافه وزن و چاقی ازغذا و غذا خوردن به عنوان یک ساز و کار کنارآمدن یا بک ساز و کار دفاعی استفاده می کنند . کسانی که بی اختیار می خورند ممکن است با خرودن درصد کناردر آمدن با احساسات نا امنی ، اظطراب فافسردگی ،تنهایی ، استرس و تنش باشند تا تامین حس گرسنگی در چنین مواقعی باید به افراد کمک شود تا این حقیقت را درک کنند که آنها بی اراده می خوردند . بهترین مبارزه با اضافه وزن و چاقی چیست ، باید غذا خرودن را جدا کنترل کنیم و فعالیت بدنی را بخشی از روش زندگی خود سازیم . از طریق ورزشهای هوازی ، شرکت در فعالیت های تفریحی مثل بولینگ ، گلف ، تنیس ، و حرکات رتیمیک ، افزایش فعالیت بدنی در زندگی روزانه چه در خانه و چه در محل کار ، بین آنچه می خورید و آنچه مصرف می کنید از طریق فعالیت بدنی تعادل برقرار سازید و وزن خود را ثابت نگه دارید آن نوع رژیم غذایی را انتخاب کنید که محصولات غذایی ، سبزیجات ، میوه جات فراوانی داشته یباشد ،آن رژیم غذایی را انتخاب کنید که از چربی – چربی اشباع و کلسترول کمی برخوردارباشد ، آن نوع رژیم غذایی را انتخاب کنید که نمک و سدیم آن در حد متوسط باشد . شیوه کار در کنترل و کاهش وزن : یک رژیم غذایی کاملاً متعادل برای تغذیه خوب که حاوی کربوهیدرات ، پروتئین ،چربی ، ویتامینها و املاح معدنی و اب باشد . کاستن از وزن باید تدریجی و مقدار آن نباید بیشتر از 2 پوند (0.90کیلوگرم ) در هفته باشد ، کالری دریافتی باید به میزان 1200 کیلو کالری در روز محدود شود وکسری کالری روزانه نباید بیشتر از1000 کیلو کالری در روز باشد ، برای از دست دادن 1 پوند چربی (0.45 کیلوگرم ) کسری کالری به میزان 3500 کیلو کالری ضروری است . علت اصلی چاقی عبارت است از کمبود فعالیت بدنی نه نه زیاد خوردن ، برای کاستن از وزن چربیها ورزش هوازی ،باید روزانه یک یا دوبار در روز انجام شود ، یک راه عالی برای حفظ توده بدون چربی ( برای برنامه های کاهش وزن )و افزایش FFM ( در برنامه های افزایش وزن ) تمرینهای ورزش مقاومتی است . برای به حداکثر رساندن کاهش چربی و به حداقل رساندن کاهش بافت خالص فعالیت ورزشی کار آمدتر است تا رزیم غذایی ، برای به حداکثر رساندن کل انرژی مصرفی ، ورزش کم شدت طولانی مدت موثرتر است از ورزش پر شدت کوتاه مدت .
مضرات چاقی در افراد به صورتهای زیر دیده می شود :
الف ) نشانه های زیادی از بیماریهای قلبی عروقی در افراد چاق دیده می شود .
ب) مرگ و میر در سنین جوانی در کسانی که چاق هستند بیشتر دیده می شود و انتظار زندگی به شدت کاهش پیدا می کند .
ج) چاقی در اندامهای تحتانی از برگشت خون به قلب جلوگیری کرده و این میتواند عاملی برای ایجاد دوار پس باشد .
د) آنها که بیشاز اندازه چاق هستند فشار زیادی به مفاصل ران و زانو و کمر آنها وارد شده و ناراحتیهای بیشتری نسبت به افراد لاغر احساس می کنند.
ه) چاقی با بیماری قندی ارتباط بسیار نزدیکی دارد و افراد چاق در معرض ابتلای این بیماری هستند.
ل) سطح کلسترول افراد چاق بیش از افراد عادی است همچنین تری گلیسرید آنها بالاست .
م) چاقی عوارض دیگری نیز دارد که سلامتی افراد را تهدید می کند مثل سیروزکبدی و ناراحتی تنفسی .
ن) افزایش میزان چربی های بدن می تواند احتمال تحلیل رفتن حافظه و قدرت ذهنی را در افراد به شدت بالا برد.
ی) نشان داده شده که افراد چاق نیاز بیشتری به اعمال جراحی پیدا می کنند.
درصد چربی بدن بیش از 25 درصد مردان و 30 درصد در زنان با افزایش خطر بیماری مرتبط است .
چاقی بر اثر عومال زیر می تواند ایجاد شود :
علل چاقی:
الف) فشارهای درونی، استرسها و افسردگیها
ب) ثانویه به بیماریهایی ازقبیل : هیپوتیروئیدیسم (کم‌کاری تیروئید)، اختلالات هیپوتالاموس و …
ج) مصرف بعضی داروها مثل داروهای ضد بارداری، ضدافسردگی و ضداضطراب و کورتون‌ها
د) اختلال تغذیه‌ای (دریافت بیشتر انرژی و کمی فعالیت)
ه) ژنتیک: 30% علت چاقیها را شامل می‌شود.
از تمامی این عوامل اختلال تغذیه‌ای و یا اگر بهتر گفته شود عادات بد غذایی از همه مهمتر است، بطوریکه اگر شخصی علاوه بر نیاز روزانه‌اش هر روز یک نان سوخاری (که بسیار کالری کمی دارد) اضافه بخورد، بعد از 20 سال پانزده کیلوگرم اضافه‌وزن پیدا خواهد کرد