کشک، سیر، کشک و بادمجان، انار، زرشک و بلغور شیر



برای تهیه‌ی اشکنه‌ی بلغور شیر، ابتدا بلغور شیر درست می‌کنند. طرز تهیه‌ی اشکنه بلغور شیر هم چنین است: مقداری گندم نیمه‌پخته را «دستاس» (آس دستی) می‌کنند. به گندم‌های خرد شده بلغور گویند. بلغور را داخل شیر گوسفند یا گاو ریخته می‌جوشانند و مقداری زردچوبه به هم به آن می‌زنند. وقتی بلغور پخته‌شد آن را توی سینی بزرگی ریخته مقابل آفتاب می‌گذارند تا خشک شود.



حال برای تهیه‌ی اشکنه‌ی بلغور شیر مانند سایر اشکنه‌ها پیاز‌داغ تهیه کرده و مقداری از بلغور شیر را در آب حل می‌کنند و روی پیاز داغ می‌ریزند تا جوشی بخورد.


اشکنه ها سرایان فردوس 1ـ اشکنه‌ی «اوجز» (وقتی آب روی روغن داغ می‌ریزند، جز ‌جز می‌کند و به این‌سبب گویند اشکنه‌ی اوجز) که به آن اشکنه‌ی «دولخ باد» (به‌معنی گردباد است به‌محض ریختن آب سرد روی روغن داغ بخار متصاعد می‌شود که شبیه گردباد است. این اشکنه را به این علت دولخ‌باد هم گویند).



برای تهیه‌ی این اشکنه پیاز، روغن، گشنیز، زیره، سیب‌زمینی، شمبلیله و کمی آرد نخود بکار می‌برند.
2ـ اشکنه‌ی شیری یا شیرین: مواد لازم برای اشکنه‌ی‌شیرین عبارت است از روغن، پیاز، بادیان (یا بادیانه که به آن رازیانه هم گویند، گیاه از تیره‌ی چتریان و دارای انواع است. این گاه مصرف دارویی نیز دارد) زیره‌ی سبز و سیاه، شیره‌ی انگور، آب، فلفل، زردچوبه و زعفران.


غذاهای محلی بیرجند را اشکنه عدس،‌اشکنه آلو،‌‌اشکنه نخود،اشکنه آرد گندم،اشکنه گوجه فرنگی،کشک زرد و...،خورشت قوارمه، گوشت داغ (قورمه)، خورشت سبزی ، کوکو کما، غروت (کشک ) بادنجان، کشک زرد، کشک سیاه، قاتق ماش، آبگوشت، آش رشته، آش عدس، شله زرد، گندم شیر، قاتق عدس، نان جوش ، کاچی ، بنه ، گاورسی ، سابری ، خرما برشته و... انواع شیرینی های این منطقه را نیز نان زنجبیلی، نان روورکرده، نان چرخی، کلمبه، کلوچه قندی، نان لوله ای، کله کنو (شاه دانه) ، نان نارگیلی، نان گردویی، نان برنجی تشکیل می دهد.



هم‌چنین انواع نان‌های محلی نان دو آتشه، نان نوجوش، تفتان، روغن جوش، کماچ ، جان جانی، زردی ، ترشی ، نان قلفی ، نان گاورس، نان جو، نان سمنو، نان شلغمی، نان کلمبه ، نان سر پیازی، نان کنجدی و نان سر قلفی یز تعدادی از نان های محلی این منطقه هستند.